Spoljašnji hemoroidi
Hemoroidi ili narodski šuljevi jesu fiziološki deo anatomske strukture regije debelog creva i predstavljaju mesto gde su krvni sudovi (i vene i arterije koje se na tom mestu ulivaju u njih) “obloženi” sunđerastim tkivom.
Kada neko kaže da ima hemoroide ili šuljeve (a svi ih imamo shodno gore navedenom) misli na hemoroidalnu bolest, odnosno na probleme sa hemoroidima, koji najčešće podrazumevaju njihovu iritaciju, uvećanje i čitav niz neprijatnosti koje su posledica problema sa hemoroidima.
Dakle, tek uvećani i otečeni hemoroidi predstavljaju patološko stanje.
Hemorodi imaju veoma važnu ulogu u očuvanu kontinencije, odnosno zadržavanju gasova i tečne stolice, a posebno je važna uloga u zaštiti gornjeg dela analnog kanala od fizičkih povreda.
Kada se krvni sudovi u hemoroidima upale i oteknu nastaje hemoroidalna bolest, a to je trenutak od kog hemoroidi imaju dodatnu “funkciju” da izazovu niz neprijatnih tegoba bolesti, koje znaju da uporno dugo traju.
Hemoroidi mogu biti unutrašnji i spoljašnji, a ova podela nastala je na osnovu njihovog anatomskog položaja u odnosu na zubčastu liniju koja se nalazi na oko 2 centimetra od analne ivice.
Svi hemoroidi iznad ove linije, a prema unutrašnjosti debelog creva su unutrašnji hemoroidi, dok su svi oni koji su ispod linije, a u pravcu izlaza iz debelog creva spoljašnji.
Kako se razlikuju po mestu gde se nalaze, tako je moguće prepoznati i da li imamo problem sa unutrašnjim ili spoljašnjim hemoroidima.
Iako izazivaju manje vidljivih problema, a posebno važno je to što su manje ili nimalo bolni, unutrašnji hemeoroidi mogu ukazivati na mnogo ozbiljnije zdravstvene probleme ili se njihovi simptomi mogu pomešati sa simptomima najčešće malignih bolesti debelog creva.
Zato je važno da se pravovremeno odreaguje i ozbiljno shvati čak i tačkasto krvarenje na toalet papiru, koje se nikada pre nije dogodilo, niti ga prate neki drugi simptomi.
S druge strane, spoljašnje hemoroide gotovo je nemoguće pomešati sa nekim drugim zdravstvenim problemom, jer otekli, nadraženi, ponekad krvavi i često veoma bolni spoljašnji hemoroidi, ne ostavljaju prostor za sumnju na neku drugu bolest.
Uprkos svim neprijatnostima koje hemoroidalna bolest (i unutrašnjih i spoljašnjih hemoroida) izaziva, osobe koje su pogođene istom, najčešće se ustručavaju da potraže medicinsku pomoć, leče se na svoju ruku i ponekad čak i godinama, do ozbiljnog uznapredovanja bolesti, odlažu konkretnu stručnu intervenciju.
Hemoroidalna bolest postoji od davnina.
Tako o njoj postoje stari zapisi još u drevnom Egiptu gde se ovaj zdravstveni problem nazivao faraonska bolest.
Iako je prisutna nekoliko hiljada godina, danas se veruje da je ovo bolest modernog doba.
Učestalost problema sa hemoroidima najčešće se pripisuju životnim navikama savremenog načina života, koje kod većinske populacije (a ne samo kod faraona) podrazumevaju gotovo potpuno odsustvo fizičke aktivnosti u slobodno vreme, obavljanje velikog broja poslova u sedećem položaju i navike u ishrani, koje su u suprotnosti sa svim preporukama nutricionista o zdravoj ishrani (odsustvo biljnih vlakana koje utiče na adekvatnu probavu).
Istraživanja rađena na odrasloj populaciji upućuju na probleme sa hemoroidima kod gotovo svake druge osobe starije od 50 godina.
Šta su spoljašnji hemoroidi?
Spoljašnji hemoroidi su oni koji se nalaze po obodu anusa i sežu do 2 centrimetra prema unutrašnjosti do zupčaste linije iza koje se nalaze unutrašnji hemoroidi.
Hemoroidalna bolest koja se javlja na spoljašnjim hemoroida predstavlja neprijatniji oblik bolesti nego kada se problem javi na unutrašnjim hemoroidima.
U ovom slučaju otekli hemoroidi izazivaju jaku bol, jak svrab i peckanje, a takođe prisutne su teškoće pri sedenju i tokom pražnjenja creva.
U zavisnosti od stadijuma bolesti spoljašnji hemoroidi se mogu teže ili lakše osetiti pod prstima.
Ovo je razlog što ih pacijenti lakše uoče, što bi trebalo da utiče na brzinu obraćanja lekaru.
Na žalost to nije redovno slučaj, jer se pacijenti obično jave kada dođe do intenzivnijeg krvarenja koje se teško zaustavlja ili kada se jave uklještenja koja su bolna.
Hemoroidi uglavnom nisu opasni i ne ugrožavaju ljudski život.
Međutim, spoljašnji hemoroidi su veoma podložni nastanku tromboze i pucanju koje može da izazove velika krvarenja.
Simptomi koji se uobičajeno javljaju jesu bezbolna svetlocrvena krvarenja koja se javljaju na početku i na kraju defekacije.
Važno je napomenuti da je krv u stolici i da nije pomešana s njom.
Takođe, veoma je često ispadanje šuljeva pri defekaciji, koji može da postane uobičajena pojava, što opet zavisi od stadijuma bolesti.
Kao što smo rekli ova bolest naziva se bolešću modernog doba i kao uzrok njenog nastanka navode se savremene životne navike.
Međutim, tačan uzrok hemoroida nije poznat.
Dok je čovek u uspravnom položaju povećava se pritisak u rektalnom delu.
S druge strane najveći broj ljudi današnjice veći deo radnog vremena provod sedeći i pretpostavlja se da zbog toga ove osobe, imaju veće šanse da u jednom trenutku obole od hemoroida.
Kao neki od mogućih uzroka spoljašnjih hemoroida navode se i problemi sa stolicom kao što su zatvor i dijareja, kao i dugo sedenje u toaletu.
Takođe, gojaznost je jedan od često navođenih faktora nastanka hemoroidalne bolesti.
Veruje se da postoji uticaj i naslednog faktora u nastanku hemoroida, a takođe i da nepravilna ishrana (preterano začinjena i ljuta hrana) imaju svoj udeo u nastanku ove bolesti.
Smatra se da su neadekvatna ishrana sa premalo vlakana, kao i pretežno pasivan stil života glavni krivci za nastanak hemoroida.
Kao mogući uzroci navode se i psihički problemi, neke vrste lekova, infekcije, kao i naprezanje prilikom pražnjenja creva, trudnoća, starenje, hronični zatvor, dugotrajno ležanje kao i sedenje, kao i analne infekcije.
Na pojavu uvećanih hemoroida utiče i preterano korišćenje klizmi i laksativa što dovodi poremećaja crevne funkcije.
Dugotrajno sedenje stvara pritisak na arterije analne regije, pa se zato krv zadržava, a to dalje dovodi do slabljenja zalistaka i zidova krvnih sudova.
Posebno su česti hemoroidi kod trudnica.
Pritisak ploda na tu regiju, hormonske promene, kao i sam plod uzrokuju povećanje hemoroidalnih krvnih sudova.
Kod većine žena hemoroidi su privremeni problem, ako ih je uzrokovala trudnoća i porođaj, ali ima slučajeva u kojima problem sa hemoroidima može opstati i godinama nakon porođaja.
Hemoroidi su najčešći uzroci rektalnog krvarenja, a ova bolest iako neprijatna retko je opasna po život.
Svakako ih ne treba zanemarivati i čekati da prođu sami od sebe, već se odmah nakon primećivanja učestalog prisustva krvi u stolici obavezno obratiti lekaru.
No čak i kada ste potpuno sigurni da je krvarenje znak hemoroida, potrebno je da to utvrdi vaš lekar fizičkim pregledom, a posebno je važno da isključi teže bolesti kao uzrok krvarenja iz rektuma.
Spoljašnji hemoroidi simptomi
Postoji 4 stadijuma hemoroida na osnovu kojih se određuje težina stanja i način lečenja:
- 1. stadijum hemoroidalne bolesti najčešće prolazi neprimetno, jer se homoroidi ne mogu videti golim okom. Može da dođe do blagog krvarenja, ali ne i do ispadanja hemoroida. Za ovu fazu tipični su svrab i peckanje. Prolazi bez hirurške intervencije.
- 2. stadijum karakteriše intenzivnije krvarenje i ispadanje hemoroida pri naprezanju, uz spontano vraćanje nakon prestanka napona. Najčešće nije potrebna hirurška intervencija.
- 3. stadijum karakteriše to što se ispali hemoroidi ne vraćaju nazad sami od sebe, već to mora sama osoba koja ima problem da učini. Najčešće je potrebno hirurško lečenje.
- 4. Stadijum je najteža faza oboljenja, u kojoj su hemoroidi u stalnoj fazi prolapsa, i ne mogu se vratiti ni samostalno, ni ručno. Često ispali hemoroidi ostaju uklješteni na anusu i tako se javlja jak i oštar bol. Kod ove faze može doći i do stvaranja tromba koji može stvarati dodatne komplikacije. Ovde je obavezno hirurško lečenje.
Ako bi se grupisali na jednom mestu, bez obzira na fazu najčešći simptomi hemoroida su bol tokom i nakon pražnjenja creva, pojava manje ili veće količine svetlocrvene krvi u stolici, svrab i opšta iritacija kože anusa, otok u području anusa, ispadanje hemoroida i pojava venskih čvorova u predelu anusa.
Spoljasnji hemoroidi trajanje
Na žalost svest o važnosti redovnih (pre svega preventivnih) pregleda izabranih lekara nije na visokom nivou kod nas, a još veći problem je i kada se jave prvi simptomi nekog stanja ili bolesti, oni se najčešće ignorišu.
Reaguje se tek u poodmakloj fazi, kada se istroše sve opcije samostalnog lečenja.
Hemoroidi kao jedna zaista neprijatna bolest, čija dijagnostika uključuje ljudima naročito mrske preglede, najčešće na dijagnozu i lečenje dolazi u poslednjim stadijumima, kada je i sam proces lečenja, teži, dugotrajniji, komplikovaniji i sa neizvesnijim pozitivnim rešenjem bez ikakvih posledica po okolno tkivo.
Ukoliko se uvećani hemoroidi ne leče na vreme i adekvatno može da dođe do njihovog pucanja, tromboze, uklještenja i potpunog ispadanja.
U tim slučajevima neophodna je hirurška intervencija da bi se komplikacija uspešno rešila.
Kao posledica produženog krvarenja može nastupiti anemija zbog nedostatka gvozđa u krvi.
Spoljasnji hemoroidi iskustva
Veliki broj pitanja u vezi lečenja hemoroida na internetu govori u prilog tome da se pre svega veliki broj ljudi suočava sa ovim zdravstvenim problemom, ali da se većina radije obraća anonimnoj internet zajednici, nego što se odlučuje za lekarski pregled.
Iskustva koja ljudi dele upućuju na uspešno lečenje kremama za hemoroide u prvim fazama bolesti, ali i isprobavanje mnogo različitih koje se nalaze na našem tržištu.
Brojni su i saveti kako da se problem reši, ali ono što se ističe kao preporuka stručnjaka na medicinskim sajtovima je upravo važnost neposrednog pregleda, jer laicima može promaći ono što iskusnom oku specijaliste sigurno neće.
Spoljašnji hemoroidi kod dece
Najčešći uzrok problema sa hemoroidima kod dece jesu tvrda i suva stolica, koju uzrokuje neadekvatna ishrana.
Probleme uzrokuju i začinjena hrana, grickalice i brza hrana i nedovoljno tečnosti.
Poseban je problem ako se ne unosi dovoljno vlaknastih materija kroz voće i povrće.
Zatvor i poremećaje u pražnjenju creva generalno deca podnose teže od odraslih – uznemirena su, sa nadutim stomakom, mogu osećati grčeve i bolove u stomaku i teško i bolno pražnjenje creva.
Problem sa hemoroidima češće pogađa gojaznu decu.
Problem kod pražnjenja creva kod dece je i taj što deca često svesno ili nesvesno odlažu odlazak u toalet, jer ne žele da prekidaju igru, gledanje TV-a ili neki drugi vid zabave.
Odlaganje defekacije utiče i na konzistenciju stolice, koja postaje tvrđa i teže se izbacuje iz creva, a da ne ošteti hemoroide.
Zato je važno da roditelji poznaju metabolizam svog deteta i da ih otprilike u isto vreme podsete na odlazak u WC, ali takođe i da prate i primećuju vrpoljenje, cupkanje i druge znake koji govore da dete odlaže odlazak u toalet.
Već kod prvih simptoma dete mora da pregleda gastroenterolog, a nikako da se ovaj problem rešava na svoju ruku.
Bolest se u početku može zaustaviti i promenom režima ishrane, fizičkih aktivnosti i generalno životnih navika, dok se već u drugom stadijumu mora pristupiti lečenju.
Takođe je neophodno da deca bar dva, tri sata dnevno borave napolju.
Najzad, sticanje navike redovnog pražnjenja creva je najbolja preventiva hemoroida kod dece.
Spoljašnji hemoroidi ishrana
Pravilna ishrana kod hemoroida podrazumeva obroke bogate voćem, povrćem, žitaricama, mahunarkama.
U slučaju pojave zatvora preporučuje se konzumiranje krušaka, kajsija, breskvi, i zrelih banana koje će svojim laksativnim dejstvom olakšati pražnjenje creva.
Sveže voće i povrće kao i dovoljna količina tečnosti su ključni za pravilnu ishranu dece, baš kao i kod odraslih.
Moguće je prevenirati ponovni nastanak hemoroida, promenom stila života, u smislu promene ishrane.
Treba unositi više vlaknaste hrane, kao i veće količine tečnosti i to oko 9 čaša dnevno, što će usloviti mekanu stolicu i lakše pražnjenje creva, bez prekomernog pritiska na analnu regiju, koja uzrokuje nastanak hemoroida.
Spoljašnji hemoroidi lečenje
Lečenje hemoroida zavisi od faze u kojoj se nalaze.
U početnoj fazi hemoroidi se mogu lečiti samostalno uz pomoć preparata, krema i lekova koji mogu da se nađu u slobodnoj prodaji po apotekama, a u prvoj fazi promena životnog stila (ishrana bogata vlaknima, puno tečnosti i fizička aktivnost) mogu dati odlične rezultate.
Kod težih slučajeva, u poodmakloj fazi, kao posledica neblagovremenog javljanja lekaru najčešće je potrebna hirurška intervencija.
U lečenju ovakvih slučajeva se sve više primenjuje i laserska koagulacija hemoroida.
Operacija hemoroida može se obaviti klasičnom metodom, koja je dosta zahtevna, izvodi se isključivo u opštoj anesteziji i zahteva višenedeljni oporavak uz lekove protiv bolova.
Ova metoda se sve ređe primenjuje, jer postoje savremenije metode, koje su manje invanzivne, daju odlične rezultate, a oporavak traje najduže dva dana.
