Kandida u crevima
Kandida je normalan deo svačije crevne flore, njen prekomerni rast je možda patogen, ali prisutnost svakako nije. Gljivice se prirodno javljaju u crevima zdravih osoba, a u kojem će trenutku uzrokovati simptome, za sada nije poznato.
Zapravo, istraživači su pronašli Kandidu u oko 65% stolica zdravih odraslih osoba.
Kandida je vrsta gljivice koja je obično bezopasna, sve dok ne dođe do prekomernog rasta. Prekomerni rast Kandide u crevima može uzrokovati izbijanje postojećih gastrointestinalnih bolesti kao što su ulcerozni kolitis i Kronova bolest.
Uzroci kandidijaze creva
Pod pojmom “kandidijaza” podrazumeva se patološki proces, koji se temelji na prekomernom rastu Kandide, prvenstveno u gastrointestinalnom traktu, a sekundarno u drugim područjima, kao npr. na sluznici genitalija, bronha, u parenhimskim organima.
Glavni uzrok ove bolesti je oslabljen imunološki sistem. Do smanjenja obrambenih snaga tela može doći zbog uticaja sledećih faktora:
- akutne virusne i bakterijske bolesti koje utiču na probavni sistem, kao npr. rotavirus, enterovirusna infekcija, salmoneloza, itd.;
- bolesti gastrointestinalnog trakta, kao što su gastritis, pankreatitis, holecistitis, itd.;
- uzimanje određenih lekova, kao što su antibiotici;
- kršenje crevne mikroflore;
- nepravilna ishrana;
- alergija na hranu;
- enzimski nedostatak;
- endokrine bolesti s metaboličkim poremećajima;
- stanja imunodeficijencije;
- razdoblja fiziološkog pada imuniteta, kao npr. trudnoća, starost, deca prve godine života;
- autoimune bolesti;
- raka i hemoterapije.
Simptomi kandide u crevima
Simptomi se manifestuju kao:
- Bolom u stomaku,
- Gasovima i nadutosti,
- Prolivu,
- Iscjedku sluzi u stolici,
- Groznici,
- Umoru
Faktori rizika kod kandide u crevima
Faktori rizika za pojavu kandide u crevima su ljudi koji imaju:
- Dijabetes,
- HIV infekciju,
- Kompromitovani imunološki sistem, naročito odojčad i starije osobe.
Oni koji su u opasnosti su i ljudi koji uzimaju antibiotike ili steroide, ili su podvrgnuti hemoterapiji.
Kandida u crevima dijagnoza
Kandida u crevima se dijagnostifikuje uzimanjem uzorka tečnosti iz tankog creva tokom endoskopije, a zatim se uzorak ispituje na sadržaj gljivica. Iako test stolice može identifikovati prisutnost Kandide, ne može se koristiti za utvrđivanje preteranog rasta koji uzrokuje simptome.
Lečenje kandide u crevima
Lečenje propisuje lekar opšte prakse ili gastroenterolog zavisno od težine bolesti i imunološkog statusa osobe..
Dostupni su lekovi koji deluju protiv gljivica.
Osobe sa invazivnom infekcijom Kandidom zahtevaće intravenske antifungalne lekove.
Probiotici takođe mogu delovati u lečenju prekomernog rasta; to su živi mikroorganizmi koji mogu pomoći kod obnavljanja dobrih bakterija u telu i ograničiti rast Kandide.
Lečenje infekcija kandidom može potrajati duže i može se ponoviti kod osoba koje uzimaju ili su uzimale antibiotike duže vreme, imaju oslabljen imunološki sistem, ili imaju neku hroničnu bolest.
Ukoliko se infekcija Kandidom proširi u krv, rana dijagnoza i lečenje su od vitalnog značaja kako bi se sprečilo širenje infekcije na glavne organe.
Lekar će propisati antifungalne lekove ili potencijalno probiotike za lečenje prekomernog rasta Kandide.
Iako postoji malo dokaza da promene u ishrani mogu zaustaviti prekomerni rast gljivica u crevima, usvajanje zdravih prehrambenih navika definitivno može održati vaše crevne bakterije zdravima.
Da li se može sprečiti prekomerni rast Kandide u stolici?
Prekomerni rast Kandide možete sprečiti preduzimanjem mera za suzbijanje predisponirajućih faktora:
- Izbegavajte korištenje antibiotika, osim ako je apsolutno neophodno i lekar vam je prepisao;
- Uzimajte probiotike za održavanje dobre flore (jogurt, kefir);
- Držite nivo šećera u krvi pod kontrolom;
- Izbegavajte duvan i alkohol;
- Jedite hranu bogatu vlaknima.
Prekomerni rast Kandide obično se lako leči, a uz ispravan tretman neće imati dugotrajne zdravstvene posledice.
Ishrana kod kandide u crevima
Preporuke u ishrani za crevnu kandidijazu uključuju izbegavanje hrane koja sadrži jednostavan šećer, masnoće, mlečne proizvode i kvasac. Međutim, dijeta može sadržavati hleb i testeninu od celovitih žitarica, ribu, školjke, belo meso i malo masti, što će pomoći u smanjenju ili uklanjanju simptoma.
Savete o ishrani u slučaju crevne kandidijaze trebate potražiti kod kliničkog nutricioniste kako bi procenili stepen težine kandidijaze i kako bi vam odredili najprikladniju ishranu.
Vrste crevne kandidijaze
Postoje dve vrste crevne kandidijaze:
- Neinvazivni, što je i najčešći tip, koji dolazi zbog smanjenja imuniteta i kršenja normalne crevne mikroflore, kada nastaju povoljni uslovi za rast gljivične infekcije. Gljivice Kandida se razmnožavaju u crevnoj šupljini bez stvaranja filamenata i bez urastanja u šupljinu organa.
- Invazivna kandidijaza je izrazito teška vrsta kandidijaze, koja se uglavnom javlja kod imunodeficijencije i onkoloških bolesti. U tom se slučaju gljivice Kandida ponašaju agresivnije, formirajući niti sa kojima rastu u debljinu creva. Kada je kod osobe veoma izraženo smanjenje imuniteta, gljivična infekcija se može proširiti po celom telu i uzrokovati kandidoznu sepsu.
Posledice crevne kandidijaze
Kandidijaza je podmukla bolest koju treba odmah otkriti i početi sa lečenjem. Ako se gljivična infekcija ne leči, mogu se pojaviti sledeće posljedice:
- prelaz bolesti u hronični oblik;
- širenje gljivične infekcije na druge organe;
- osoba može postati izvor infekcije za svoje voljene;
- ulcerativne lezije creva;
- crevno krvarenje.
Uz pravovremeno lečenje, kandidijaza ne uzrokuje mnogo štete zdravlju, ali simptomi kandidijaze mogu uzrokovati mnogo nelagode. Dugoročno može dovesti do oštećenja drugih organa, najčešće uretre, bešike i bubrega, dok u teškim slučajevima, progresivna bolest može zahvatiti reproduktivne organe, što dovodi do neplodnosti i kod muškaraca i kod žena. Najveća opasnost od kandidijaze je za trudnice, jer postoji veoma visok rizik od oštećenja fetusa.
Kandidijaza creva ima tri oblika:
- akutni, sa izraženim simptomima;
- hronični, sa recidivima i remisijama;
- Nosilac je asimptomatski oblik koji ne zahteva lečenje.
Invazivna crevna kandidijaza može uticati na jetru i gušteraču.
Kandida u crevima tokom trudnoće
Kandidijaza creva kod trudnica javlja se dva do tri puta češće nego kod ne-trudnica. To je zbog hormonalnih promena i smanjenog imuniteta pod uticajem progesterona.
Gljivične lezije creva i vagine međusobno su povezane. Stoga je važan problem crevne disbakterioze tokom trudnoće. Pravovremeno lečenje crevne kandidijaze i disbiotskih stanja tokom trudnoće smanjuje rizik od komplikacija tokom trudnoće, tokom i nakon poroda.
Kandida u crevima kod dece
Prisutnost Kandide u crevima kod nedonoščadi je česta pojava. Gljivična infekcija gastrointestinalnog trakta kod deteta uzrokuje grčeve, zatvor, bol i nelagodu u stomaku. Hrana se slabo probavlja. Novorođenče se zarazi prolaskom kroz rodni kanal. Faktori koji uzrokuju crevnu kandidijazu kod deteta mogu biti nedonoščad, loša higijena, vreme nicanja zubića.
